Τα έργα ανάπλασης του προγράμματος Cultural H.ID.RA.N.T. για την ανάδειξη του ρωμαϊκού Αδριάνειου Υδραγωγείου σαν ιστορικό μνημείο, πολιτιστική κληρονομιά και φυσικό πόρο, βρίσκονται πλέον σε πλήρη εξέλιξη.
Η αρχή (τέλη Μαϊου) έγινε από την οδό Ελ Αλαμέιν, στην περιοχή του Συνοικισμού στο Χαλάνδρι, όπου και βρίσκεται μία από τις ελάχιστες δεξαμενές καθίζησης του αρχαίου αυτού τεχνικού έργου αλλά και σειρά φρεατίων του. Η ανάπλαση σε αυτό το σημείο αφορά την ανάδειξη των εμφανών στοιχείων του Αδριάνειου υδραγωγείου (δεξαμενή και φρεάτια) σαν ιστορικά μνημεία, την ανάδειξη της αφανούς – υπόγειας διαδρομής του Αδριάνειου με καινοτόμα έργα φωτισμού και διαμόρφωσης του περιβάλλοντος χώρου, την κατασκευή αντλιοστασίου για την αξιοποίηση του υδάτινου αυτού πόρου και τη διαμόρφωση πράσινων κοινόχρηστων χώρων.
Κατά τη διάρκεια των έργων εκσκαφής στο σημείο αυτό ανακαλύφθηκαν επιπλέον ευρήματα παλιότερων χτισμάτων τα οποία ανάγκασαν, με την επίβλεψη και συνδρομή της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ανατολικής Αττικής (ΕΦΑΝΑΤ) εταίρου του προγράμματος, στον επανασχεδιασμό της δεξαμενής νερού που πρόκειτο να κατασκευασθεί στο σημείο αυτό. Η ΕΦΑΝΑΤ διενήργησε επίσης το διάστημα Νοέμβριος – Δεκέμβριος 2023, αρχαιολογικές εργασίες στο εσωτερικό της κύριας δεξαμενής του Αδριάνειου υδραγωγείου επί της Ελ Αλαμέιν, προκειμένου να εκτιμήσει την παλαιότητα και άλλα ιστορικά στοιχεία της, και να παράξει το κατάλληλο εκπαιδευτικό υλικό όπως προβλέπεται από το Cultural HIDRANT.
Το δεύτερο μέτωπο των έργων, που ξεκίνησε τον Αύγουστο, αφορά την περαιτέρω διάνοιξη της παραρεμάτιας ζώνης στο Συνοικισμό και τη διαμόρφωση της οδού Γυφτοπούλου. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη παρέμβαση που έχει κάνει ποτέ ο Δήμος Χαλανδρίου για την ανάδειξη της προστατευόμενης ζώνης της Ρεματιάς, εφαρμόζοντας ουσιαστικά στη βορινή όχθη του ρέματος το ρυμοτομικό σχέδιο που εκκρεμούσε από το 1958. Η διάνοιξη και διαμόρφωση της παραρεμάτιας ζώνης από το ύψος της οδού Γυφτοπούλου μέχρι την οδό Γρίβα, που συμπεριλαμβάνει και την οδό Βουλγαροκτόνου που αποδόθηκε στο Δήμο και κατέστη προσβάσιμη πριν από ελάχιστους μήνες, αναμένεται να διαμορφώσει μια νέα πραγματικότητα στην περιοχή.
Μαζί με την ανάπλαση στην περιοχή της Ελ Αλαμέιν και την ήδη διαμορφωμένη παραρεμάτια ζώνη, όπως προέκυψε από τη διαδικασία του συμμετοχικού προϋπολογισμού σε διαβούλευση με τους κατοίκους της περιοχής (το 2017), δημιουργείται πλέον μία ενιαία περιπατητική διαδρομή που συνδέει την Ελ Αλαμέιν με το κέντρο του Χαλανδρίου. Αυξάνοντας την βλάστηση και αναδεικνύοντας το στοιχείο του νερού ο πράσινος αυτός διάδρομος συμβάλλει στη δημιουργία μικροκλίματος για το μετριασμό των συνεπειών του φαινομένου του θερμοκηπίου.
Αξίζει να τονιστεί ότι μέρος των έργων στο πεδίο αυτό ήταν και η ανάπλαση της αυλής του 6ου Γυμνασίου Χαλανδρίου. Τα σχέδια ανάπλασης της αποτέλεσαν καρπό των εργαστηρίων συμμετοχικού σχεδιασμού του προγράμματος Cultural HIDRANT με τους μαθητές, τις μαθήτριες και την σχολική κοινότητα του 6ου Γυμνασίου, που βλέπουν τώρα τις ιδέες τους να υλοποιούνται.
Τέλος μέσα στο φθινόπωρο ξεκίνησαν και τα έργα ανάδειξης του Αδριάνειου υδραγωγείου στην οδό Κόδρου (συμβολή με Εθν. Αντιστάσεως) και στη συμβολή της οδού Επτανήσου με την οδό Χαράς (Κάτω Χαλάνδρι). Και σε αυτές τις περιοχές οι αναπλάσεις αναδεικνύουν τα αρχαία φρεάτια και τη διαδρομή του Αδριάνειου υδραγωγείου μέσα στην πόλη, όπως και την αξία του σαν υδάτινου πόρου και χώρου πρασίνου.
Στην οδό Κόδρου με Εθνικής Αντιστάσεως απαλλοτριώθηκε ο χώρος του φυτωρίου και θα διαμορφωθεί ένας ενοποιημένος κοινόχρηστος χώρος όπου το στοιχείο του νερού αναδεικνύεται σαν παιχνίδι (π.χ. μέσα από πίδακες). Εδώ θα κατασκευαστεί επίσης το βασικό αντλιοστάσιο του νέου δικτύου διανομής «Αδριάνειου» νερού που θα τροφοδοτεί αρδευτικό νερό όλο το Χαλάνδρι και μέσω δημοτικών υδροφόρων.
Στην οδό Επτανήσου, δημιουργείται ένας νέος κοινόχρηστος χώρος με την ενοποίηση χώρων και τη διάνοιξη της οδού Χαράς, ενώ αναδεικνύεται και ο υπάρχων οπωρώνας που ποτίζεται από τα επί τόπου φρεάτια του Αδριάνειου υδραγωγείου και αποδίδεται στη γειτονιά.
Η συνολική έκταση των αναπλάσεων στις τέσσερις περιοχές του Χαλανδρίου φτάνει τα 24.400 τ.μ. ενώ θα φυτευτούν 14.800 θάμνοι και 180 δέντρα διαφόρων ποικιλιών, αυξάνοντας σημαντικά το πράσινο της πόλης. Το συνολικό κόστος του έργου ανέρχεται σε 5,09 εκατομμύρια ευρώ σε συγχρηματοδότηση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης (ERDF μέσω της πρωτοβουλίας Αστικές Καινοτόμες Δράσεις – U.I.A.), του Δήμου Χαλανδρίου και του Πράσινου Ταμείου.
Ανάδοχος των έργων ανάπλασης είναι η εταιρία ΤΕΚΑΛ, ενώ τις μελέτες έχει κάνει το αρχιτεκτονικό γραφείο Θύμιος Παπαγιάννης και Συνεργάτες (TPA) που διατελεί και τεχνικός σύμβουλος του έργου. Οι αναπλάσεις σύμφωνα με τη σύμβαση έργου και των υποχρεώσεων του Cultural H.ID.RA.N.T. απέναντι στο U.I.A., προβλέπεται να ολοκληρωθούν μέχρι την άνοιξη του 2024.
Επιπλέον των έργων ανάπλασης αναμένεται να αρχίσει με την αλλαγή του έτους η κατασκευή του νέου υπόγειου δικτύου μη-πόσιμου νερού από το Αδριάνειο υδραγωγείο, από την ΕΥΔΑΠ. Πρόκειται για το πρώτο αστικό δίκτυο μη-πόσιμου νερού στην χώρα μας, τεσσάρων χιλιομέτρων αρχικά, στο οποίο επίσης θα έχουν πρόσβαση όσοι κάτοικοι Χαλανδρίου επιθυμούν. Το έργο, για το οποίο έχει ήδη ανακηρυχθεί ανάδοχος κατασκευαστής, βρίσκεται στο στάδιο οριστικοποίησης της χάραξης του δικτύου λόγω των αυξημένων, πέρα από κάθε προσδοκία, αιτημάτων σύνδεσης των κατοίκων του Χαλανδρίου. Η επαναξιοποίηση του νερού του Αδριάνειου υδραγωγείου, έχει πολλαπλά οφέλη σε μία περίοδο αύξησης της ανυδρίας εκτεταμένων περιοχών της Νότιας Ευρώπης. Οι ωφέλειες που θα προκύψουν από τη χρήση νερού του Αδριάνειου για ποτιστικούς και άλλους (μη-πόσιμους) σκοπούς είναι πολλαπλές. Εκτός από την εξοικονόμηση ενέργειας και κόστους άντλησης και διανομής, εξοικονομούνται 10.000 κ.μ. πόσιμου νερού και 25.000 κ.μ. νερού συνολικά. Έτσι κάθε ένας και μία κάτοικοι Χαλανδρίου που χρησιμοποιούν «Αδριάνειο» νερό, πέρα από το οικονομικό όφελος που προκύπτει για αυτούς/ές, τελούν ταυτόχρονα μία σημαντική προσφορά στη βιωσιμότητα των υδάτινων πόρων της πόλης και της Αττικής.
Όσοι και όσες επιθυμούν να προμηθεύονται νερό από το Αδριάνειο υδραγωγείο μπορούν να επικοινωνήσουν στα [email protected] και/ή 213 2023 887.
