Η συμμετοχή των πολιτών στις δράσεις του Cultural H.ID.RA.N.T. δεν αφορά μόνο την παρουσία τους στις διάφορες εκδηλώσεις του. Από την αρχή του προγράμματος η συμμετοχικότητα των κατοίκων του Χαλανδρίου και των φορέων τους (εκπαιδευτική κοινότητα, σύλλογοι πολιτών, τοπικοί φορείς και ιδιώτες) επιδιώκεται σε όλα τα στάδια, από τον σχεδιασμό, την συναπόφαση και την υλοποίηση των δράσεων του. Στόχος αυτού του πνεύματος και πρακτικής είναι η δημιουργία κοινοτήτων -και γιατί όχι θεσμών- που θα έχουν ενεργό ρόλο στην κληρονομιά του προγράμματος, που αφορά την αναζωογόνηση και επαναξιοποίηση του Αδριάνειου Υδραγωγείου όχι σαν «μνημείο» αλλά σαν ζωντανό κομμάτι της καθημερινότητας των κατοίκων του Χαλανδρίου.
Δίπλα λοιπόν στα εργαστήρια συμμετοχικού σχεδιασμού μέρους των αστικών αναπλάσεων, των δεξαμενών νερού και των υδροφόρων, δίπλα στο υπό συλλογική διαχείριση αρχείο τοπικής ιστορίας και στη συνδιαμόρφωση -από δήμο, συλλογικότητες του Χαλανδρίου και εταίροι του προγράμματος- του HIDRANT festival, επιχειρείται κάτι πρωτοπόρο για τα ελληνικά –και όχι μόνο- δεδομένα: η δημιουργία μίας αλληλέγγυας κοινότητας νερού των εμπλεκόμενων στη λειτουργία και χρήση του μη-πόσιμου νερού, δηλαδή του φυσικού πόρου του Αδριάνειου Υδραγωγείου σαν κοινό αγαθό.
Στην προσπάθεια διερεύνησης των δυνατοτήτων, προκλήσεων και όρων λειτουργίας μίας τέτοιας κοινότητας, το Cultural H.ID.RA.N.T. διοργανώνει την Κυριακή 2 Οκτωβρίου στις 11 π.μ. στο Cine Αθηνά (Σολωμού 18, Χαλάνδρι) την εκδήλωση «Το νερό ως κοινό αγαθό: Παραδείγματα συμμετοχικής και κοινοτικής διαχείρισης υδάτινων πόρων και δικτύων». Στην εκδήλωση έχουν καλεστεί να μιλήσουν και να μοιραστούν τις εμπειρίες τους δύο εκπρόσωποι από τα πιο σημαντικά παραδείγματα συμμετοχικής διακυβέρνησης υπηρεσιών ύδρευσης στην Ευρώπη: Η Anne Le Strat, πρώην Αντιδήμαρχος Παρισιού, πρώην πρόεδρος της δημοτικής εταιρείας ύδρευσης Eau de Paris, πρόεδρος της Aqua Publica Europea και σύμβουλος της GWOPA – UN Habitat (Παγκόσμια Συμμαχία για τη Συνεργασία των Επιχειρήσεων Ύδρευσης, και η Edurne Bagué, ακαδημαϊκός, συνεργάτης του Παρατηρητήριου Νερού της Τεράσα (Καταλονία) και ερευνήτρια στην έδρα της UNESCO για την Ανθρώπινη & Βιώσιμη Ανάπτυξη στο Πανεπιστήμιο της Τζιρόνα. Μαζί τους, εκ μέρους του Cultural H.ID.RA.N.T., θα συνομιλήσουν οι: Γιώργος Σαχίνης, διευθυντής Στρατηγικής και Καινοτομίας της ΕΥΔΑΠ και πρώην μέλος της διοικούσας επιτροπής της GWOPA – UN Habitat και ο Αντιδήμαρχος Προγραμματισμού & Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, και Διαχείρισης Απορριμμάτων του Δήμου Χαλανδρίου και υπεύθυνος για το Cultural H.ID.RA.N.T.-UIA, Κώστας Γερολυμάτος.
Τόσο στο Παρίσι όσο και στο δήμο της Τεράσα (τρίτου μεγαλύτερου της Καταλονίας), οι υπηρεσίες και τα δίκτυα ύδρευσης επαναδημοτικοποιήθηκαν, το 2010 και το 2018 αντίστοιχα. Η απο-ιδιωτικοποίηση των δικτύων ύδρευσης και αποχέτευσης των δύο πόλεων αποτελεί δύο μόνο από τις σχεδόν 300 «επαναδημοτικοποιήσεις» υπηρεσιών ύδρευσης παγκοσμίως από το 2000 και μετά, με τις μισές να γίνονται στην Ευρώπη. Η επιστροφή της διαχείρισης υδάτινων πόρων και δικτύων σε δημόσιο έλεγχο αποτελεί μία επίπονη και μακρόχρονη διαδικασία. Σε αρκετές περιπτώσεις όμως, με πιο χαρακτηριστικές του Παρισιού και της Τεράσα, συνοδεύτηκαν από την προσπάθεια δημοκρατικοποίησης των δομών διαχείρισης του νερού. Και στις δύο πόλεις θεσπίστηκαν νέα πρότυπα διακυβέρνησης με τη συμμετοχή των δημοτικών αρχών, των (δημοτικών) παρόχων νερού και της «οργανωμένης κοινωνίας». Η τελευταία έχει λάβει τη μορφή καινοτόμων «Παρατηρητηρίων Νερού» σαν εκπροσώπων και χώρων συμμετοχής της «κοινωνίας των πολιτών» και των κατοίκων.
Οι εμπειρίες αυτές μπορούν να εμπλουτίσουν τις αναζητήσεις της μορφής και του τρόπου λειτουργίας μίας αλληλέγγυας κοινότητας νερού, δομημένης γύρω από την επαναξιοποίηση του υδάτινου φυσικού πόρου του Αδριάνειου Υδραγωγείου. Στο πλαίσιο του Cultural H.ID.RA.N.T., δημιουργείται το πρώτο στην Ελλάδα υπόγειο δίκτυο μη-πόσιμου νερού από την ΕΥΔΑΠ και ένα δίκτυο διανομής του Αδριάνειου νερού μέσω δημοτικών υδροφόρων. Με τις υποδομές αυτές επιχειρείται η αξιοποίηση του Αδριάνειου Υδραγωγείου να ενταχθεί στο πλαίσιο της βιώσιμης ανάπτυξης και της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας με εξαιρετικά θετικά περιβαλλοντικά, κοινωνικά και οικονομικά οφέλη. Από τη μία, μπορεί να συμβάλλει στην εξοικονόμηση πολύτιμου -πιο ακριβού και ενεργοβόρου στην άντληση, διανομή και επεξεργασία- πόσιμου νερού, εξασφαλίζοντας επιπλέον υδάτινους πόρους για πόση και συμβάλλοντας στη μείωση του κόστους ύδρευσης. Από την άλλη, με την εγκατάσταση «έξυπνων μετρητών» και με τη σύσταση μίας «αλληλέγγυας κοινότητας νερού», επιδιώκεται η δημιουργία των συνθηκών που κάνουν εφικτή τη συμμετοχή των κατοίκων/χρηστών στην επιμέλεια του Αδριάνειου νερού ως κοινού πόρου. Επιχειρείται έτσι οι τελευταίοι να αποτελέσουν ενεργούς παράγοντες στην περιβαλλοντικά και κοινωνικά ευαίσθητη και δίκαιη χρήση, διατήρηση και, γιατί όχι, επέκταση και εμπλουτισμό του υδάτινου αυτού πόρου.
Στην εκδήλωση της 2ας Οκτωβρίου, οι καινοτόμες εμπειρίες του Παρισιού και της Τεράσα συνομιλούν με την πραγματικότητα, τις προκλήσεις και τους στόχους ανάπτυξης μίας νέας σχέσης και κουλτούρας φροντίδας και διαχείρισης των υδάτινων πόρων, με στόχο τη δημιουργία μίας «αλληλέγγυας κοινότητας νερού» στο Χαλάνδρι. Σας προσκαλούμε στην συλλογική ανίχνευση και δημιουργία δομών συμμετοχής και λειτουργίας μίας κοινότητας που θα πάρει υπό την επιμέλεια της τον φυσικό πόρο του Αδριάνειου Υδραγωγείου ως κοινό αγαθό. Που θα δοκιμάζει και θα αναπτύσσει μία πιο συμμετοχική, συνεργατική, περιβαλλοντικά ευαίσθητη και αλληλέγγυα σχέση με τους υδάτινους πόρους, μία νέα κουλτούρα πρόνοιας και διαχείρισης τους.
ΕΙΣΟΔΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗ
Σας περιμένουμε με χαρά!
